Poronienia nawykowe – jak zmniejszyć ryzyko występowania?

Autor: Grzegorz Jakiel

Termin poronienie nawykowe określa trzecie i każde kolejne niedonoszenie ciąży przez daną pacjentkę. Przyczyny tego problemu nie są do końca znane, jednak współczesna medycyna, a przede wszystkim wnikliwa diagnoza oraz dobrze dobrana terapia, w znacznym stopniu redukuje ryzyko wystąpienia powikłań, umożliwiając tym samym posiadanie potomstwa. W niniejszym wpisie tłumaczymy, co wywołuje poronienia nawracające oraz w jaki sposób przebiega proces leczenia.

Poronienia nawracające – problem, który nasila się z czasem

Około 15% pierwszych ciąż u zdrowych i młodych kobiet kończy się poronieniem. Każda kolejna utrata ciąży tylko zwiększa ryzyko poronienia – oczywiście wówczas, gdy nie zostaną podjęte żadne kroki zaradcze. Zgodnie ze statystykami, ryzyko niedoniesienia trzeciej ciąży, czyli po dwóch poronieniach, wynosi aż 33%. Odsetek ten wzrasta do 50% po trzech poronieniach oraz nawet 70% po czwartej utracie nienarodzonego dziecka. Właśnie dlatego konieczne jest skorzystanie ze wsparcia specjalisty – najlepiej, aby wdrożyć odpowiednią diagnostykę i leczenie już po drugim poronieniu, aby zapobiec rozwojowi problemu w przyszłości.

ikona poronienie

Dane dotyczące powszechności poronień nawykowych są dość rozbieżne, lecz zgodnie z wynikami badań można oszacować, że ten problem dotyka około 1% par starających się o potomstwo. Utrata ciąży to stresujące i traumatyczne doświadczenie dla przyszłych mam, jednak dokładny wywiad medyczny, szeroko zakrojone badania diagnostyczne oraz odpowiednio zaplanowane leczenie pozwala w znacznym stopniu zredukować ryzyko kolejnych poronień, nawet do poziomu „wyjściowego”, czyli wspomnianych wcześniej 15%.

Jakie są przyczyny występowania poronień nawykowych?

Chociaż poronienia nawykowe stanowią obiekt zainteresowania wielu badaczy, to do dziś nie udało się jednoznacznie wskazać źródeł tej przypadłości. Często nawet mimo starań ze strony ginekologa nie udaje się zdiagnozować przyczyny – dotyczy to nawet 50–75% przypadków. Istnieje jednak kilka wysoce prawdopodobnych tropów. Jednym z nich są choroby autoimmunologiczne, a zwłaszcza tzw. zespół antyfosfolipidowy, który objawia się nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego (występowanie przeciwciał antyfosfolipidowych obserwuje się u około 15% pacjentek cierpiących na poronienia nawykowe).

Potencjalną przyczyną występowania poronień nawykowych mogą być również nieprawidłowości w budowie macicy – zarówno te wrodzone (np. macica podwójna czy przegrodzona), jak i nabyte (np. polipy czy mięśniaki). Wady anatomiczne stwierdza się u nawet 37% kobiet, które doświadczyły nawykowej utraty ciąży. Do poronień nawracających doprowadzają także inne czynniki, wśród których należy wymienić m.in.:

zaburzenia genetyczne,
zaburzenia hormonalne,
poważne choroby ogólnoustrojowe oraz infekcje,
korzystanie z używek.

Leczenie i diagnostyka poronienia nawykowego

Zaplanowanie terapii w przypadku poronienia nawykowego wymaga przeprowadzenia szeregu badań. Kompleksowe podejście pozwala odnaleźć przyczynę tego problemu oraz wdrożyć odpowiednie leczenie, które zwiększy szanse na doniesienie kolejnej ciąży. Diagnostyka obejmuje m.in.:

badania genetyczne w postaci analizy kariotypu obojga rodziców. Wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości pozwala na podjęcie dalszych kroków, przede wszystkim konsultacji z genetykiem,
ocenę budowy narządu rodnego W tym wykorzystuje się przede wszystkim USG, które w uzasadnionych przypadkach uzupełnia się o inne badania diagnostyczne, takie jak np. histeroskopię, histerosalpingografię czy laparoskopię,
badania immunologiczne umożliwiają zbadanie niepożądanych przeciwciał, m.in. antykardiolipinowych czy antykoagulanta tocznia,
badania hormonalne (najczęściej są skoncentrowane na wykryciu zaburzeń funkcji tarczycy).

Leczenie poronień nawykowych jest uzależnione od wyników uzyskanych w czasie badań. Istnieją dwie ścieżki terapeutyczne. Pierwsza to hormonoterapia, czyli farmakologiczna metoda leczenia wykrytych zaburzeń gospodarki hormonalnej. Z kolei druga polega na leczeniu operacyjnym – w przypadku poronień ciąż większych niż 15 tygodni istotną rolę spełnia cieśniowy szew brzuszny zakładany laparoskopowo przed ciążą. Bez względu na rodzaj podjętych kroków zaradczych, konieczna jest stała kontrola lekarska. Opieka medyczna może ograniczyć występowanie nawracających poronień nawet w 80% przypadków.

Jak wygląda konsultacja andrologiczna? Przeczytaj na naszym blogu